Verstaat u mij?
tjilp, tjilp…
Wie het gedicht Nederlands heeft gelezen weet hoe ik het horen van (en het kunnen spreken in) mijn moedertaal mis. Dat wil niet zeggen dat ik mij in het Duits niet kan redden want dat valt reuze mee. Sterker, ik word steeds beter en dat mag ook wel.
Het is echter nog niet zo lang geleden dat ik mij -inwendig zuchtend- door gesprekken, met mijn Duitse vriendinnen heen worstelde. En dat ik na een bezoek uitgeput en gefrustreerd was. Tijdens een gesprek woorden op moeten zoeken of met een omhaal van woorden duidelijk moeten maken wat je bedoelt, is niet tof.
Vanwege het vermoeiende aspect praatte ik al snel Nederlands tegen mijn man, in de hoop dat hij mij -allengs- zou leren verstaan. Hij heeft op die manier mijn taal geleerd. En ik leerde weer Duits van hem. Verder stak ik veel op van Duitse films en boeken. Afgelopen zomer las ik mijn eerste dikke pil en was ik reuze trots. Tot ik boeken van de Duitse dichter Rainer Maria Rilke probeerde te lezen. Het Duits van begin 20e eeuw is toch wel erg uitdagend…
Simpelweg vertalen
Nederlands en Duits lijken veel op elkaar maar je moet je niet vergissen. Er zijn ook woorden die je hetzelfde schrijft of uitspreekt, die echter een totaal andere betekenis hebben in de twee verschillende talen.Wanneer ik simpelweg vertaal, kan ik voor aap staan of iemand ongewild beledigen.
Ik noem maar even de woorden; doof of slim en u begrijpt wat ik bedoel. Doof is op zijn Duits zoiets als stom en slim/schlimm betekent erg in negatieve zin. Het onschuldige ‘Kommen sie klar?’ dat een winkelier als vraag kan stellen, is voor Nederlanders een grond tot grapjes. Terwijl het niet meer betekent dan: kunt u het vinden of kan ik u helpen?
Charmant accent
Ik heb als Nederlander wel een groot voordeel. De meeste Duitsers zijn erg gecharmeerd van het accent dat Nederlanders plegen te hebben, wanneer zij Duits spreken. Verder wordt de meertaligheid van mijn generatie geprezen. De meeste Duitsers die ik ken, spreken alleen Duits en een beetje Engels. Dat zowat alle films worden nagesynchroniseerd helpt de Duitser niet verder in het beter leren van andere talen.
De eentaligheid van de gemiddelde Duitser zorgt er dan ook voor, dat wanneer je hier wil inburgeren, je zo snel mogelijk Duits moet leren of je steenkolen Duits moet verbeteren. Ik heb dat zonder cursus moeten doen. Er is namelijk geen cursus voor iemand die al veel kennis heeft maar de puntjes niet op de i kan zetten. Zo heb ik bijvoorbeeld een grote woordenschat maar weet ik vaak het lidwoord van woorden niet. En zonder het goede lidwoord kan ik niet correct vervoegen.
Naamvallen
Het vervoegen kent de Nederlander onder de noemer: naamvallen. Deze naamvallen zijn een struikelblok in mijn vorderingen maar ook zonder ze onder de knie te hebben, kan ik een boek lezen. Gelukkig hoef ik daarvoor niet ieder woord te begrijpen. Een goed verhaal lees je immers mede door de context. Wanneer mijn man in de buurt is, wil ik hem nog wel eens naar een uitleg van nog onbekende woorden vragen.
In gesprekken maakt mijn onkunde in het vervoegen mij wat onzeker. Maar ik durf mensen wel te vragen wat het lidwoord van een woord is. Ondanks mijn vrees dat ik dan als ‘dom’ overkom, hoop ik op een vorm van ‘verstaan’, die de menselijke omgang plezierig maakt. Ik denk maar zo dat u begrijpt wat ik bedoel…
Heel reëel geschreven. Ik kan me deze hindernissen levendig voorstellen. Het remt je af in de spontaniteit van het gesprek, het gesprek hapert wat en de lol van converseren gaat ervan af. Lastig en verraderlijk, immers je neigt tot een “laat maar”-houding.
Ik ben uiteraard in niet Nederlandstalige buurlanden geweest en herken wat je bedoelt,……. alleen deze momenten waren tijdelijk! Lastig Anne wanneer je met dat bijltje blijvend moet hakken. Weet zo geen oplossing. Zou fijn zijn in jouw straat een Nederlandstalige medebewoner tegen te komen!
Dankjewel voor je meelevende reactie Hans. ‘Laat maar’ ken ik goed maar dan in ander verband. Nee, met die taal moet het toch verbeteren. En daar geef ik de moed niet op. Bij ons in de kerk is een gezin uit Nederland. Helaas hebben we weinig contact. Op dit moment kijk ik via internet naar uitzending gemist. Want ik heb ook maar heel kort Nederlandse tv kunnen ontvangen. Iets met een schotel, die niet wilde… Nu blijkt er via internet veel te kunnen en krijg ik ook niet meer zo vaak de melding dat het op mijn locatie niet kan worden weergegeven. Dat was namelijk lang een probleem. Dat dingen hier simpelweg niet ontvangen konden worden. Kortom, ik maak mijn gemis goed en laaf me aan documentaires etc.
Vind ik toch stiekem ijzersterk van je, dat je de moed niet verliest en vertrouwen hebt in jouw Duitse taalontwikkeling. Hier in den lande kennen we het begrip ’taalmaatje’, vooral voor immigranten; bij jullie ook? Idee?
Logisch dat je compenseert nu de technische problemen uit de lucht zijn, door het volgen van (ook) Nederlandstalige programma’s/documentaires. Maak het jezelf aangenaam! 😉
Ha Hans, Dankjewel voor je compliment. Taalmaatjes ken je hier ook. Eigenlijk zijn mijn Duitse vriendinnen ook zoiets 🙂 Ik reageer wat laat. Sorry. Ik ben ziek geweest. Best lang en toen weer sociale verplichtingen. Nu ben ik hier om weer iets te plaatsen en denk ik: ik heb niet -tijdig- terug geschreven!
Ja, ik smachtte 2 weken lang naar jouw antwoord…..omdat jij zo haarfijn naar mij toe weet te reageren!
Leuk om te horen Hans! Hoewel ik nu niet bijster diepzinnig was 🙂 Maar ja, dat hoeft ook niet elke keer.
Erg leuk om te lezen hoe je je in Duitsland hebt aangepast. Ik moest wel lachen
Ook om die gekke zin die in Nederland
anders worden opgevat haha.
Ik ben gek op Duitsland. We gaan er weer naartoe van ‘t zomer. Een eindje vanaf de Bodensee. Zin in!
Dankjewel voor je reactie Ilona. Ja, Duitsland is fijn om vakantie te vieren. Dat deed ik vroeger ook. Nu woon ik hier. Soms kan ik dat nog niet bevatten…
Ik vind het knap hoor. Ik had vroeger zoveel moeite met duits. Het lijkt op Nederlands ja, maar al die addertjes onder het gras.
Lief dat je hier reageerde Mariska. Dankjewel!
Ja, ik kan me voorstellen dat het je veel energie kost… Duits was bij mij ook niet mijn favoriete vak. Juist door al die naamvallen en uitzonderingsrijtjes. Leuk dat je extra charmant overkomt! Hoe lang woon je eigenlijk in Duitsland? Met zoveel doorzettingsvermogen gaat het je vast goed lukken!
Ik woon nu officieel vier jaar hier Yvonne. Daarvoor al een jaartje af en aan omdat ik toen ook nog deels in Nederland woonde. In die tijd had ik nog geen vriendinnen hier en praatte ik vooral Nederlands tegen mijn man. Mijn Duits was echt beperkt destijds. Door de gemeente en de vriendinnen moest ik meer Duits gaan praten.