Lieve ma,
Vanmorgen werd ik wakker en drong het tot me door dat het jouw sterfdag is. Zeventien jaar ben je al niet meer bij ons. Wat enorm lang! Maar hoe de tijd ook voorbij glijdt, jij bent er nog steeds. Op foto’s zie ik je lieve gezicht en in mijn gedachten spreek je soms nog zacht je wijze woorden.
Want je was een wijze vrouw ma. Dat besefte ik toen je stierf nog niet zo goed als nu. Dat heeft iets met het klimmen der jaren van doen. Vandaag besefte ik dat je nooit voor al die wijze lessen heb kunnen bedanken.
Maar ik ben je heel dankbaar en daarom zet ik in deze brief op een rij wat ik van je heb geleerd.
Wat had je toch een groot hart. Er pasten zoveel mensen in. En echt niet alleen de makkelijke types of de sociaal aanvaarden. Ik zal nooit vergeten hoe je je ontfermde over een zwerver met psychische problemen. Zijn hoofd zat vol luizen maar hij had een lieve blik. En dat had jij gezien. Jij zag niet de luizen, jij zag de mens.
Ik vond het als puber niet altijd leuk dat ons huis voor iedereen open stond. Ik vond het druk en rumoerig en voor de wat aparte types, had ik geen begrip. De aandacht die ik verlangde moest ik met anderen delen. Nu ja, als ik het delen nog niet geleerd had, dan toen! En nu denk ik met plezier terug aan de zoete inval die door jouw gastvrijheid ontstond. Want nu zit ik zoveel alleen, dat het niet leuk meer is.
Lieve ma, ik herinner me jou ook als een dankbaar mens. Door je ziekte was je mobiliteit beperkt en moest je veel rusten. Maar klagen deed je zelden. Niet dat je nooit verdriet had maar je droeg en verdroeg meesterlijk. Daar had je geloof in God wel mee van doen. Naast het meesterlijk verdragen, kon je ook meesterlijk genieten van het kleine. Van jou leerde ik dat het kleine heel groot is, voor wie het wil zien.
Niet alle ouders maken een ontwikkeling door. Dat hoor ik soms uit verhalen van vrienden. Dat mensen ook stil kunnen blijven staan. Niet tot veranderen bereid. Dat is voor kinderen knap lastig want daardoor kunnen dingen uit het verleden nooit besproken worden. Van jou herinner ik me een excuus over fouten, die je hebt gemaakt.
Van mij was dat excuus niet nodig geweest. Maar het tekende jou ten voeten uit. Je was bereid naar jezelf te kijken. Je pastoraal werk en daarvoor boeken lezen werkten mee aan je ontwikkeling. Door het lezen kwam je tot inzichten. Inzichten die je hielpen in het gesprek met de ander. Maar ook inzichten in jezelf.
Ik zou nog meer kunnen schrijven maar ik laat het hierbij. Ik kan deze brief namelijk niet verzenden maar anderen kunnen hem wel lezen. Misschien kan je hen inspireren. Dat je over de grenzen van de dood nog een voorbeeld mag zijn, door dit schrijfsel heen. Dat zou mooi zijn.
Heel veel liefs van je dochter en een warme groet aan pa.
Anne
Mooi Anne ik raak erdoor ontroerd. Ook ik had een lieve moeder. Ze werd niet oud. Onze huisarts zei dat zorgen voor het leven haar hebben overmand. Ze werd maar 59. De ziekte met hoofdletter “K” heeft haar in zijn macht gekregen. Door de aanhoudende pijn kreeg ze niet de kans zich te ontwikkelen. Toch zelfs dóór die pijn heen bleef ze manmoedig voor het gezin zorgen.
In de meeste gevallen zijn moeders geweldig. Hoe ouder ik word, hoe meer ik haar ga waarderen. Bedankt voor je mooie verhaal Anne. Je hebt me weer voor even tientallen jaren terug geplaatst. Ik bedank bij deze mijn moeder die door alles heen, liefdevol voor haar gezin bleef zorgen
Wat mooi dat je je herinneringen deelt Cas. Een lieve moeder maakt veel uit in het leven. Jouw moeder was heel dapper. Verdrietig dat jonge overlijden. Hoe oud was jij toen?
Ik was zo om en nabij 35 jaar Anne. Maar weet je Anne dat ik het eigenlijk helemaal niet weet. Ik weet alleen dat mijn jongste zus pas veertien was. Dat vond ik veel te jong om al zo jong je moeder te moeten missen.
Je hebt helemaal gelijk Cas. Veertien is veel te jong om moederloos te moeten leven. Je bent dan nog zo volop in ontwikkeling…
Lieve Anne, die jongste zus, destijds bij het overlijden van mijn moeder, is nu zelf op 62 jarige leeftijd overleden.
Na een ingreep in het ziekenhuis, is ze thuis overleden.
Lieve groeten van Cas en Ien
Heel mooi, Anne, deze brief. Voor de rest, zie persoonlijk bericht in je inbox op FB 🙂
Wat lief Aritha. Dankjewel voor je reactie en belangstelling. Doet me goed!
Wat een mooie foto van mijn lieve zus en wat een mooie brief.
Dank je Hermien. Ik stuur je een dikke knuffel XXX
Hallo lieve Anne,
Ik herinner me je moeder nog levendig en ook haar passie om anderen te helpen.
Dat heeft ze ook voor mij gedaan en dat vond ik heel lief. Ik werd regelmatig bij jullie thuis op de Groesbeekseweg uitgenodigd uit liefde en barmhartigheid die je moeder voor me voelde. Ze bood me eten aan terwijl ze zelf niet meer mee kon eten door haar fysieke problemen zoals ze zei verklevingen in haar buik (dat voelde ongemakkelijk voor mij omdat ik kampte met eetproblemen). Mij kon ze op dat moment van mijn leven niet helpen, maar daar heb ik gelukkig is dat goed gekomen.
Ik voelde me te veel gedwongen in hulp en heb daar op een gegeven moment afstand van genomen. En dat is goed geweest omdat ik mensen ontmoette die meer keken naar wat ik echt wilde en dat als uitgangspunt gebruikten.
Je moeder die nooit meer mee deed aan de avondmaaltijd vond ik lastig omdat ik later merkte dat de gezellige tafel van vrienden waar iedereen van geniet me meer goed deed.
Je moeder heeft een groot deel van haar leven gegeven aan het helpen van anderen. Daar kan je trots op zijn.
Vriendelijke groet,
Willemijn Wissink
Lieve Willemijn, Dankjewel voor je persoonlijke reactie. Zo leuk, dat je hier bent gaan lezen en reageren. Jij hebt mijn moeder gekend. Haar goede- en zwakkere kanten kwamen voorbij. Ik begrijp dat de hulp voor jou niet paste en mijn moeders kwaal te confronterend was, op dat moment. Dat mijn moeder niet normaal kon eten heeft mij verdriet gedaan. Als kind liet ik de poppenhuismoeder ‘pap’ eten want het moest vloeibaar zijn… Mijn moeder had verklevingen door medisch miskleunen maar werd daarin niet serieus genomen. Hulp van een arts of diëtist kwam pas kort voor haar overlijden. Toen was het te laat. De geschiedenis van niet serieus genomen worden met fysieke klachten, heeft zich bij mij herhaald. Hier in Duitsland wordt er heel anders met me omgesprongen. Ik krijg onderzoeken en er komen dingen aan het licht. Niet dat er veel aan te doen is hoor. Maar toch voel ik me geholpen. Ik ben blij dat ook jij je weg uit de problemen hebt gevonden. Lieve groet!
Wat enorm liefdevol geschrevenn Anne en wat ik proef is dat je moeder een enorm mooi mens was en een voorbeeld.
Wat kostbaar om je moeder zo in herinnering te mogen hebben… <3