Als het niet overgaat…
Er was eens een man die ziek was. De man had een goede vriend. De vriend bezocht de zieke man elke dag en vroeg dan hoe het ermee ging. Helaas had de man een ziekte die niet overging. Het was een chronische kwaal en hoewel hij er niet elke dag evenveel last van had, had hij ook niet vaak een positief antwoord klaar. De vriend zei elke keer dat hij meeleefde en dat het hem speet dat de man niet beter zou worden. Meestal dronken ze koffie en soms speelden ze een kaartspel voordat de vriend op huis aanging.
Op een dag kwam de vriend niet meer op bezoek en de dag daarna ook niet. De zieke man, die zelf niet mobiel was wist niet wat hem overkwam. Hij miste zijn vriend en dacht dat zijn situatie te afstotend was geworden. Of wellicht interesseerde het zijn vriend niet meer hoe het met hem ging? In feite waren beide mannen verlegen met de situatie. De vriend kon niet langer met de gevoelens van machteloosheid omgaan en omdat hij dit niet had geuit, voelde de zieke zich in de steek gelaten.
Acuut versus chronisch
Je herkent het misschien uit je eigen leven. Bij kwalen of ongevallen die een overzichtelijke herstelweg hebben, leven velen met je mee. Denk aan een been breken of met een blindedarmontsteking in het ziekenhuis belanden. Het is dan voor je familie of vrienden geen probleem meelevend te zijn. Je krijgt kaarten en een fruitmand. Met wat geluk ken je genoeg lieverds en heb je dagelijks bezoek.
Lastiger wordt het wanneer je met chronische problematiek geconfronteerd wordt. In de eerste plaats is dit een uitdaging voor jezelf. Zeker wanneer je daarvoor gezond was en je lichaam naar behoren functioneerde. Dan ga je door een rouwproces. Je moet jezelf als het ware opnieuw uitvinden met een lichaam dat is veranderd terwijl jijzelf je niet veranderd voelt. Ineens moet je rekening houden met onbekende grenzen of met een grillig ziekteverloop.
Maar ook voor je omgeving is deze verandering een uitdaging. En waar de één -met een gevoelige spontaniteit- afstemt op waar je staat en regelmatig vraagt hoe het met je gaat, laten anderen het afweten. Dat is niet altijd onwil. Het is vaker onvermogen. Jouw situatie kan confronteren met de eigen zwakheid. De ander beseft door jou dat ook hem of haar dit lot kan treffen. Wat eerst zo vanzelfsprekend was, is dat niet meer.
Machteloosheid
Het niet kunnen omgaan met gevoelens van hulpeloosheid en machteloos staan ten opzichte van jouw lot, kan de ander tot een zwijgen brengen of zelfs voor een letterlijke afstand zorgen. Deze mensen willen dat er een oplossing komt en wanneer ze die niet kunnen bieden, trekken ze zich terug. Dat hoeft niet letterlijk te zijn. Wellicht blijft het contact in stand maar krijg jij nooit meer de vraag hoe het nu gaat. Er verandert immers niets. Je vraagt aan een verlamde toch ook niet iedere dag hoe het met zijn benen gaat?
Het is oneindig jammer dat er niet vaker wordt gevraagd aan de chronisch zieke hoe het gaat of hoe iemand zich in zijn positie voelt. Want het voorbeeld van de verlamde gaat aan alle kanten mank. De verlamde is immers veel meer dan alleen iemand die niet meer kan lopen. Een mens zonder benen noemen we ook niet een half wezen. Het is een mens zonder benen. In zijn hoofd is hij nog net zo heel als jij en ik, die op voeten door het leven gaan.
Niet eraan voorbij gaan
We zouden veel kunnen leren van mensen die getroffen worden door een chronisch kwaal en dan heb ik even niet over mezelf. We zouden bijvoorbeeld kunnen leren over de veerkracht van de geest. Of hoe de diepste duisternis en wanhoop eruit zien. Al zit niet iedereen op deze verhalen te wachten, ze maken wel degelijk deel uit van onze wereld. Ook schoonheid die dwars door de gebrokenheid weet heen te groeien zullen we alleen ontdekken wanneer we niet aan het lijden voorbij gaan. Het integreren in ons bestaan maakt ons niet zwak maar juist sterker.
En daarom hoop ik dat we blijven vragen hoe het gaat. Ook als iets niet over gaat.
gerelateerde blogs
https://annderverhaal.nl/2017/03/24/schat-zoeken/
https://annderverhaal.nl/2019/02/24/ziek-zijn-is-een-rouwproces/
https://annderverhaal.nl/2017/12/14/mag-het-er-zijn/
https://annderverhaal.nl/2017/01/09/omgaan-met-het-lijden-van-anderen/
Heel mooi, waar, confronterend en pijnlijk. Proefondervindelijk ondervonden met een vriendin. Inmiddels hebben we een modus die voor ons beide werkt. En ik ben alleen maar haar kracht gaan zien door haar ziekte, helaas pas nadat er eerst afstand kwam.
Dank voor je eerlijke en openhartige reactie Natasja. Wat fijn dat je de kracht van je vriendin bent gaan zien en jullie een modus hebben gevonden. Soms is dat echt zoeken inderdaad.
Zo pijnlijk waar…
Fijn dat je dit soort dingen middels je blogs opengooit!!!
Dikke knuffel van mij.
Gaat vanzelf lieve Heleen. Het thema leeft bij mij en dan zoek ik een weg…
Mooi blog, heel herkenbaar, al ben ik niet chronisch ziek, kinderloosheid is ook iets wat niet over gaat en dezelfde reacties op kan roepen. Het valt me ook op dat veel mensen het probleem willen oplossen en moeilijk met het gevoel van machteloosheid kunnen omgaan als ze geen oplossing kunnen bieden. Maar zoals je zegt is iemand met een probleem meer dan zijn/haar probleem en kunnen we veel van hem/haar leren als we maar luisteren.
Mijn man en ik zeiden vanochtend nog tegen elkaar dat het mooi zou zijn als je in de kerk niet alleen de getuigenissen hoort: ‘ik had en probleem en God loste het op,’ maar ook: ‘ik had een probleem en God leerde me/gaf me de kracht om er mee om te gaan.’
Precies Julliette, dat denk ik ook! God verandert niet altijd onze omstandigheden maar Hij geeft ons vaak wel de kracht met de omstandigheden om te gaan. Ik denk dat daarin het willen leren-omgaan-met wel belangrijk is. Sommige mensen willen niet en worden dan boos op God. Dat laatste is denk ik voor een tijdje niet erg. God kan veel hebben. Maar voor de rest van je leven een bitter hart is natuurlijk vreselijk en niet naar Zijn wil.
Zo herkenbaar…
Tja… Sterkte Marja!
Vervelend dat ik weinig empathie heb voor anderen. Dat zit niet in mijn genen denk ik. Ik ben bijna gevoelloos als het om anderen gaat.
Gelukkig, ook voor anderen op mijn weg, ken ik God en God kent mij. Aan mijn onsympathieke houding kan ik zelf weinig doen. Ik probeer het wel maar in eigen kracht lukt het mij niet. Ik heb ontdekt dat gebed werkt. Mijn gebrek aan empathie schaaft God bij. Hij bewerkt het willen zowel als het werken in mij.
Soms wordt ik midden in de nacht wakker en krijg ik onderwerpen om voor te bidden in mijn gedachten. Soms betreft het mijzelf en soms betreft het anderen.
Het wonderlijke is dat God ook antwoordt.
Dat wilde ik even zeggen
Dank voor je openheid Cas. Misschien is je inleven niet je sterkste kant. Maar je relatie met God compenseert een hoop. Bijzonder hoe Hij jou mensen op het hart legt om voor te bidden en je ook merkt dat dat Hij je bijschaaft. Hij is onze milde leermeester.
Je blog roept herkenning op van wat ik zag bij mijn moeder (zij was gehandicapt en chronisch ziek) Vooral over dat als half mens bekeken worden. Ze zei wel eens dat ze het idee had dat mensen haar niet voor vol aan zagen als ze in de rolstoel zat. Degene die erachter liep werd gevraagd wat mevrouw wilde bijvoorbeeld, ik vond dat moeilijk als dat gebeurde en vroeg haar dan wat ze wilde waar de vraagsteller bij stond.
Maar de machteloosheid is ook enorm lastig om mee om te gaan.
Wat is dat toch Danielle. Dat sommige mensen kennelijk denken dat je verstand het niet meer doet, wanneer het toch je benen zijn… Pijnlijk ook voor jou als dochter. Ik denk dat het veel fijner zou zijn wanneer mensen hun machteloosheid leren benoemen. Het is toch geen schande niet te weten wat je met de moeilijke situatie aanmoet? Verwacht de zieke of rouwende ander dat? Ik denk het niet.
Zelf heb ik het ook heel lang heel moeilijk gevonden om machteloosheid te benoemen, kon er niet mee omgaan.
Gelukkig begin ik het te leren, het is er en mag daarom ook benoemd worden. Daar heb je helemaal gelijk in.
Als het om een dierbare gaat, kan dat ook heel moeilijk zijn Danielle. Dan komt het zo dichtbij dat het kan verlammen. Mooi, hoe je met Gods hulp hierin mag leren. Volgens mij heeft het ook iets te maken met aanvaarden waar je wat je aan kan doen en wat buiten je bereik ligt.
Je roert hier weer een gevoelig onderwerp aan Anne, op een heel mooie manier. Fijn dat je dit onder de aandacht brengt. Ikzelf heb dergelijke ervaringen (gelukkig) niet met chronische ziekte, maar wel nadat ik weduwe was geworden. Het ervaren hoe sommige mensen dan niet meer weten wat ze tegen je moeten zeggen of aan je kunnen vragen was een verdrietige gewaarwording. Mensen negeren dan het gesprek over de overledene, zijn bang voor jouw tranen… terwijl het zo helend kan zijn samen herinneringen op te halen en samen te huilen. En hoe bijzonder is dit nu jouw verhaal te lezen, waarbij deze herinneringen bij mij boven komen, op de geboortedag van mijn overleden partner…. (ik voel de ‘bemoeienis’ van een engel hier ♥️)
Ach lieve Anuscka…wat moet dat pijn hebben gedaan. We hadden het laatst nog over het bestaansrecht van je broer. En nu mag er ook aandacht zijn voor jouw partner, die is overleden. Ik leef met je mee op deze dag en stuur een stukje troost jouw kant op. Liefs!
Hoi Anne,
Wat een mooie en boeiende blog…en een eye opener. Ik ben gelukkig niet ziek, maar zit in een chronische situatie. Zo’n situatie waarin ik mezelf opnieuw moet uitvinden, zoals jij zo treffend schrijft. Door jouw blog begrijp ik nu iets beter waarom sommige mensen niet meer met me praten sinds ze het weten. Dat hoeft dus niet per se hoeft te komen door ongeïnteresseerdheid of doordat ze me niet serieus nemen, ook al voelt het voor mij soms zo.
Bedankt voor je reactie Bianca. Ik heb gelezen waar je doorheen gaat. Een uitdaging. Ga er inderdaad maar vanuit dat er verlegenheid speelt bij genoemden… Ik merk dat ik ook niet altijd begrip kan hebben voor dit soort vormen van onvermogen. Zelf ben ik heel open dus dat past dan niet. Maar het komt zoveel voor dat ik er -net als jij- er een weg in moet vinden want we zijn allemaal nu eenmaal feilbaar. Ik denk dan aan wat Toon Hermans zei: aanvaard de mensen zoals ze zijn, er zijn geen anderen. Er zit ook wel wat Bijbels in, in dat aanvaarden. En wat openheid betreft. We kunnen het altijd nog via onze blogs proberen open te breken.
Zo waar
Zo goed
Zo belangrijk
Zo kostbaar
Zo Zorgen
Zo: Hoe gaat het!
Bedankt voor je prachtige reactie Yvonne!
Ik weet precies wat je bedoel, Anne.
Hoewel het met mij nu lichamelijk redelijk goed gaat en mijn vorm van reuma stilstaat, in de jaren dat het heel heftig was, ben ik heel veel alleen geweest en aan mijn lot overgelaten; de één na de ander bleef weg of vroeg niets meer.
Later begreep ik dat ik daar zelf ook mede verantwoordelijk voor was.
Gelukkig zond God iemand op mijn pad die pijnlijk eerlijk was en mij wees op mijn verantwoordelijkheid in alles en mij handreikingen gaf.
Hoewel ik in eerste instantie boos op hem was, was ik hem later (tot op de dag van vandaag) heel erg dankbaar.
Wat bijzonder Rita. Dat iemand die pijnlijk confronteerde, je zo tot zegen is geweest. Hij moet wel goede handreikingen hebben gegeven. Ik ben benieuwd welke…Fijn dat het met jouw gezondheid nu stabiel is. Je hebt immers alle kracht nodig nu.
Mooi dat je dit deelt op je blog. Erg mooi geschreven ook. Zelf ben ik ook chronisch ziek en merk ik zeker dat dat heel veel invloed heeft op vriendschappen, helaas.
Dank voor je reactie. Ik wens je veel sterkte toe in wat je beschrijft.