Ruimte voor de ander
Wat kan jij goed luisteren…
Geschreven voor *Funky Fish
Ik ga je een verkeerde vraag stellen: vind je dat je goed kunt luisteren? Waarom dit een verkeerde vraag is? Omdat ik denk dat er geen algemeen sluitend antwoord op te geven is. De ene keer zal je namelijk prima in staat zijn tot luisteren, waar je de andere keer in een bekende valkuil stapt en het niet lukt.
Misschien moeten we eerst het fenomeen helder hebben want wat is goed luisteren? Ik noem een paar begrippen die eraan bijdragen dat de ander zich gehoord voelt; aandacht, respect, nieuwsgierigheid en empathie. Waarbij ik bij nieuwsgierigheid denk aan een gezonde interesse en niet aan het bevredigen van een honger. Je hebt namelijk ook vervelende nieuwsgierigheid. Een soort lust, zoals we van paparazzi kennen.
Waarom luisteren soms lastig is
Luisteren met bovenstaande kenmerken is nog niet zo makkelijk. Dat komt doordat je altijd jezelf meeneemt in het gesprek. Je bent een kind van deze tijd. Deze tijd staat bekend om zijn nadruk op het zenden van boodschappen niet om het goed ontvangen ervan.
Daarnaast heb je te maken met je eigen emoties en waardeoordelen. Het is knap lastig die buiten beschouwing te laten. Maar gelukkig kan je dit wel trainen.
Training krijgen we elke dag want als het goed is staan we elke dag in verbinding met anderen. En ieder mens heeft zijn eigen geschiedenis. En dit is wel een goede vraag: ben je nieuwsgierig naar de geschiedenis van die ander? Wanneer iemand jou genoeg vertrouwt om zijn verhaal met jou te delen, kan het oefenen in het luisteren beginnen.
Alleen nog zwijgzaam toehoren?
Betekent dit nu dat je helemaal niks meer zegt? Nee, want een gesprek is een interactie. Maar het betekent wel dat je vooralsnog eerst ingaat op wat de ander vertelt. Het verhaal van de ander is geen kapstok om direct je eigen verhaal aan op te hangen. Niet dat je die nooit kan delen. Maar begin eerst eens met doorvragen op hetgeen je hoort. Daarmee biedt je die ander de ruimte en kom je meer te weten over beweegredenen en achtergrond.
Misschien klinkt dit heel theoretisch en dat klopt. Toch kennen we allemaal voorbeelden waarbij we ons niet gehoord hebben gevoeld. Vanuit die praktijkervaring is het dus wel zinvol om na te gaan waaraan het schortte. Valkuilen kunnen zijn; direct met oplossingen komen in plaats van door te vragen, het verhaal als kapstok gebruiken of het verhaal van de ander teveel aantrekken waardoor je in de emotie schiet.
Wederkerigheid
Gelukkig gaan veel gesprekken gewoon vanzelf. Ik noem dit de wederkerigheid van vriendschap. Bij zulke vrienden hoef je nooit na te gaan of je genoeg ruimte biedt cq vraagt. Maar in andere contacten loopt het simpelweg niet. Het horen en wederhoren is niet automatisch aanwezig. Wanneer er met name weinig ruimte is voor mijn verhaal heb ik een keuze. Kies ik ervoor wel met deze persoon om te blijven gaan, ook al voel ik me niet gehoord? Of zie ik deze persoon als personal trainer in mijn luisterkwaliteiten?
Op het moment heb ik daarin bij een paar kennissen een uitdaging. Ik ben benieuwd hoe de contacten zich ontwikkelen wanneer ik me oefen in het echt luisteren. Niet makkelijk want ook ik denk: ‘en ik dan?’ Maar wel interessant. Ik hou je op de hoogte en ben benieuwd naar je ervaringen op dit gebied. Misschien heb je ook een eigen personal trainer of herken je de valkuilen.
De popjes op de foto zijn een grapje. Want poppen luisteren altijd heel zwijgzaam en als kind geloofde ik nog dat ze me nog hoorden ook!
*Op Funky Fish heb ik vooral jongere lezers. Vandaar dat deze blog in de jij-vorm is en niet in de u-vorm.
Vaak hoor ik wat ik wil horen ….
Stille groet,
Ja, dat kan ook nog Rob. Een hartelijke groet terug van mij.
Mooie blog Anne, zo voor de feestdagen, want nu speelt dit onderwerp nog weer meer in mijn hoofd. Hoe vind ik mijn weg in het contact met mijn schoonouders? Het enige wat in die 22 jaar dat ik hen ken een beetje helpt is om mijn verwachtingen van dit contact los te laten. Maar toch speelt vaak nog weer de vraag: “en ik dan?” zoals jij het zo goed samenvat.
Wat goed dat jij het contact met je kennissen blijft houden, ik laat steeds vaker contacten waarbij geen wederkerigheid (meer) is doodbloeden. Ik hoop dat jouw nieuwe manier van luisteren jou zal helpen een ander contact te krijgen.
Wat frustrerend Maria, dat jij je niet gehoord voelt in genoemd contact. Dan valt het niet mee steeds een stap opzij te doen. Ik vind het ook jammer voor hen want zo leren ze nooit de mooie vrouw die jij bent kennen. Ik wens je net als Cas veel wijsheid toe.
Horen en gehoord worden, onlosmakelijk verbonden met chemie/ band/ klik/ fatsoen/ referentiekader enzovoort
Luisteren en horen zijn twee aparte zaken.
Ik hoor vaak iemand praten maar na afloop van het gesprek kan ik mij niets meer herinneren van wat zij heeft gezegd.
Dat gaat met name over iemand die ik bijna elke dag hoor.
Mijn vrouw vraagt mij na afloop van het telefoongesprek vaak wat er is gezegd. Dan schaam ik mij omdat ik mij niets meer herinner.
Toch hou ik van die persoon maar haar klep staat niet stil. Ik heb vreselijk moeite om haar te volgen.
Soms komt er iets nieuws, dan ineens wekt ze mijn interesse. Dan pas luister ik.
Moeilijk hoor
Herkenbaar dus Cas. Het is ook wel begrijpelijk dat het haast niet te doen is bij dagelijks contact met een praatvaar zoals jij beschrijft. Ik wens je veel wijsheid.
Wat een wijze blog, gesprekken zijn soms best wel een uitdaging.
Ik wil graag meer en beter leren luisteren.
Ik schrijf dit ook voor mezelf Danielle. Want het is soms een uitdaging…Iets in het verhaal raakt en dan niks persoonlijks zeggen…pff. Lukt me echt niet altijd.
Zo herkenbaar. Ik merk dat God me steeds meer zegt, wees stil, luister, bid, zegen, dat is genoeg. Inderdaad niet gelijk iets van je eigen herkenning eraan op hangen of God er aan op hangen.
Ik vind het een pittig leerproces.
Zeker weten Danielle!
Moest bij deze blog gelijk denken aan het boek basisboek lezen en luisteren die ik voor mijn coachopleiding mag lezen. Een erg inspirerend boek. Vaak denken mensen dat ze luisteren, terwijl dat dan meer aanhoren is. Echt luisteren en afstemmen is zo’n uitdaging, maar wel echt de moeite waard als je daardoor wel verbinding kunt ervaren. Een mooie blog om verder over na te denken!
Dank Johanneke! Het lijkt me zo’n geweldige opleiding, die jij doet. Ik lees nu ook een aantal psychologieboeken in verband met de langzaam rijpende ideeën voor mijn boek.
Mooi, Anne dat je dit stukje deelt met jonge mensen. Het kan hen helpen om hun weg te vinden. Zelf heb ik die weg ook moeten vinden. Met de wetenschap dat ik nergens recht op heb heb ik leren aanvaarden dat in sommige contacten er weinig wederkerigheid is. Wel heb ik enkele contacten waar totaal geen wederkerigheid was laten schieten. Het was te vermoeiend om alleen maar te horen en te luisteren. Gelukkig heb ik ook fijne contacten die goed lopen. En soms is het heerlijk om helemaal even alleen te zijn en op te laden in de stilte. Ik zorg ervoor dat die gelegenheid er is. Zo gaat het goed en is er een balans.
Dank je Rinske, voor het delen van jouw ervaringen op dit gebied. Ik begrijp goed dat het totale gebrek aan wederkerigheid niet vol te houden is, of het moet om een enkeling gaan waar je niet omheen kan. Zoals schoonfamilie. Daar kan je niet omheen en je verwachtingen kan je beter laag hebben. Wat er wel is, is meegenomen. Met alleen zijn heb ik gelukkig niet veel moeite maar het moet ook weer niet te lang duren. Wat jij ook zegt; het gaat om de balans