De valkuil van zelfmedelijden
Ik lig op de bank met pijn. Het is de zoveelste keer dat ik hier lig met dezelfde pijn. Gedachten dringen zich aan mij op; Er is nog steeds niks veranderd, ik heb al 38 jaar pijn, niemand kan mij helpen en ik word er ook niet jonger op. Deze gedachten brengen mij niet verder, integendeel. Maar aangezien ik overal lees dat je je verdriet de ruimte moet geven laat ik ze toe en spreek ik ze in tranen uit naar mijn man, die er niet veel mee kan.
Even lekker klagen
Is het erg om af en toe eens je hart te luchten of te klagen? Ik denk het niet. Ik ben het zeker eens met de geliefde psychiater Dirk de Wachter dat pijn er mag zijn en verbinding kan geven met anderen. Maar is die verbinding nog wel mogelijk wanneer ik om mijn eigen pijn ga cirkelen als een roofvogel om zijn prooi? Heb ik nog verbinding wanneer ik dan ook van die ander verwacht dat hij mij ontziet want je ziet toch hoe moeilijk ik het heb?
Hiermee geef ik een kritische kanttekening aan wat ik maar even de ‘geef Het de ruimte-beweging’ noem. Die ruimte moet er dan namelijk wel voor iedereen zijn en in gelijke mate. Al wisselt die ruimte in een vriendschap natuurlijk doorlopend van grootte af. Soms geef je en de andere keer krijg je weer. Ik vrees echter dat die ruimte voor de ander er niet meer- of nog nauwelijks is wanneer ik in de val ben gelopen. De val die zelfmedelijden heet.
Vergelijken brengt niks
Waar komt mijn neiging vandaan om mezelf zielig te vinden wanneer ik pijn heb? Zou ik het ook doen wanneer iedereen pijn zou hebben en beperkt door het leven zou gaan? Een samenleving van kreupelen die er samen wat van moeten maken. In zekere zin leven we daar al in. Want dat iedereen zo zijn problemen heeft, moge duidelijk zijn.
Ik klaag omdat ik me vergelijk met hen die geen fysieke pijn hebben. De anderen die; gezond zijn, kunnen werken en actief zijn op manieren waar ik alleen van kan dromen. Wanneer ik me hierin vastbijt kan mijn klagen een gewoonte worden. Dan ben ik het eeuwige slachtoffer. Uiteindelijk zal ik daarmee ook mensen van me afstoten. Niet alleen omdat de negativiteit slopend is maar ook de verwachting ten aanzien van de ander om met mij te doen te hebben ten alle tijde.
Leerzaam boek
In het boek ‘Ontspannen door het leven – de kunst van het loslaten’ van Reinhold Ruthe wordt het probleem van zelfmedelijden helder beschreven. Het grootste probleem is dat mensen die in de valkuil zitten, dit niet van zichzelf willen zien. Ze vinden zichzelf niet pessimistisch maar juist realistisch wanneer ze klagen over hun situatie. Het leven is immers heel unfair tegenover hen geweest. Het zijn vaak mensen die veel hebben gegeven. Er is namelijk een verband tussen de rol van redder en het vallen in de put.
Dat vind ik boeiend want het redderscomplex is ook mij niet vreemd. Alleen werkt het redden vaak averechts. Je geeft je leeg aan mensen die je vervolgens aan de kant zetten of gaan uitbuiten. Je wordt slachtoffer en dat geeft weer reden tot klagen. (dramadriehoek
Rode vlag!
Tot slot een paar rode vlaggen: Jezelf vergelijken en er slecht vanaf komen. Jezelf vaak eenzaam en onbegrepen voelen. Aanslagen en ongelukken op jezelf betrekken en vinden dat we in een vreselijke wereld leven. Neiging tot piekeren en verbittering. Neiging om jezelf vaak te verwennen want iemand anders doet het niet.
Voor mezelf helpt het te weten dat ik nergens recht op heb. Ik heb geen recht op een gezond lijf of voorspoed. Wat ik wel krijg is pure zegen. Daar meer naar kijken is geloof ik wel het beste medicijn: dankbaar zijn.
Mooi zoals je het beschrijft Anne, maar ook hoe je weer eindigt: het beste medicijn, dankbaar zijn. Niet altijd makkelijk, maar zo belangrijk. Dank je wel voor deze blog!
Dankjewel Johanneke. Ja, even klagen mag best en wat Kristine zegt is ook waar. We hebben allemaal wat troost nodig op zijn tijd. Het wordt pas een probleem wanneer we ernstig blijven hangen. Dat is zelfdestructief en daarvoor heeft Hij mij toch te lief! Dankbaarheid is als een spier. Je kunt hem echt trainen 🙂
Bemoedigende groet,
Dank je Rob!
Mooie woorden weer!
Dankjewel Juliette!
Dank je wel Anne voor deze mooie tekst. Die had ik nu wel even nodig, want ik voel me op dit moment nog steeds moe en heb hoofdpijn. Ik mag een midweek in de caravan van een vriendin logeren en besloot er toch maar weer op uit te gaan en kwam uit bij de bibliotheek en omdat daar computers staan besloot ik mijn mail te lezen en zag daar jouw blog. Dankbaar zijn. Dat woord was ik even vergeten vanmiddag, want al voel me nu niet fijn, ik ben wel heel blij met deze mogelijkheid om weer dichtbij de bossen te logeren en ook met de zon die er ook was vandaag. Deze blog geeft me weer veel om over na te denken. Sterkte met de pijn, hopelijk komen er voor jou ook weer goede dagen!
Lieve Maria, Bedankt voor je sterktewens. Ik vind het naar dat jij ook zo moe bent en hoofdpijn hebt te verdragen. Ik hoop dat de midweek tot de nodige ontspanning mag leiden. Fijn dat je deze kans ook ziet voor jezelf om te genieten van de bossen. Ik wens je dan ook een goede tijd met hopelijk wat heerlijke wandelingen.
Hoi Anne,
Precies mijn dilemma. Ik pak het niet zo subtiel aan als jij maar ook ik loop in de valkuil van zelfmedelijden. Pas als ik mijn eisen weer naar beneden heb bijgesteld..kan ik weer dankbaar zijn.
Mooi stukje
Dankjewel Adriana. Mooi wat je zegt over je eisen bijstellen. Daar zit hem de crux. Zodra we denken dat we het leven naar onze hand kunnen zetten of te hoge verwachtingen koesteren van onszelf of onze omgeving gaat het geheid mis.
Lieve Anne, een beetje medelijden met jezelf en ook wat medelijden van een ander ontvangen is best fijn..Een bezorgde blik van mijn vriend als ik weer eens plat kom te liggen met mijn rug is troostend en de preek die ik daarna krijg onderga ik instemmend. En huilen om jezelf en je lot is ook heel gezond en daarmee laat je meteen een hoop spanning en verzet los. Daarna komen er dagen dat ik me gewoon maar overgeef als kan ik geen poot meer kan verzetten. Heb je een keer tijd voor een boek waar je anders geen rust voor hebt. Naar de vogels luisteren en naar de berk kijken voor mijn raam. Even wordt die wereld heel klein. Net als bij jou nu en dan kom je soms tot dit soort bijzondere inzichten. Wat mij ook erg troost is te denken: wie ben ik dat ik altijd gezond en gelukkig zou moeten zijn in de een wereld waarin zo ontstellend veel leed is? Waar mensen helemaal niet om gevraagd hebben? Als ik daar aan denk valt mijn leed in het niet. Ik ben geen vluchteling, ik leef niet in een oorlog, ik heb mensen die van me houden en de gezondheidszorg is goed in het land waar ik toevallig geboren ben. In het leed wat ik ervaar in mijn eigen leven voel ik mij verbonden met al die mensen die lijden, soms onzichtbaar geestelijk of onzichtbaar voor anderen. En kan mijn medeleven groeien.
Dan ben ik zelfs dankbaar voor het leed in mijn eigen leven. Omdat het me verrijkt en God mij blijkbaar krachtig genoeg vindt om het te dragen. Heel veel liefs voor jou sterke Anne!
Wat een wijze woorden Kristine. Hier spreekt een vrouw met ervaring. Een vrouw die ondergaat en vervolgens weer opstaat. Een vrouw die haar lijden in perspectief stelt en niet alleen van zichzelf uitgaat. Ik vind wat je schrijft een waardevolle aanvulling op mijn verhaal. Hartelijk dank daarvoor! Veel liefs terug en sterkte op de rugpijn-dagen.
Ik vind het af en toe “prettig”om mijzelf de zieligste persoon te vinden van de hele wereld. even aan niemand anders denken. Daarna geef ik mijzelf schop onder de kont, sta weer op en ga er tegenaan.
Ik vind het leven erg zwaar en het is hard werken om iedere keer weer op te staan maar het lukt wel maar volgens mij alleen als je jezelf serieus neemt en van je af kan schrijven/klagen. Helemaal niks mis mee.
Het lucht mij alleen maar op.
Ik wil ook voor anderen klaar staan en luisteren naar hun “geklaag” want ik weet hoe erg het is als niemand naar je luistert.
even zeuren en weer doorgaan.
Ik hoop dat je je snel beter gaat voelen maar voel je nou niet schuldig als je jezelf zielig vindt of klaagt.
Liefs.
Bedankt voor je meelevende reactie Hélène. Je beschrijft precies wat ik bedoel: even klagen maar daarna weer doorgaan met andere dingen. Goed hoe jij jezelf een schop onder de kont geeft. Hoeft iemand anders het niet te doen 😉 Ik bedoel met de valkuil meer het stelselmatig of zelfs chronisch klagen. Het soort dat slecht is voor je gezondheid en op den duur je naasten van zich afstoot.
Wauw wat mooi, dit komt ergens zo mooi overeen met mijn vlog over veerkracht. Niet langer rond draaien in je automatisme of… in het slachtoffer gevoel en onrecht.
Mooi met dankbaarheid kan je dit overstijgen. Er mag ruimte zijn voor het feit dat je lijdt, maar je wilt geen medelijden, ook niet van jezelf. Je wilt medeleven. Dus je mag wel meeleven met jezelf en je leven zo goed en zo kwaad als dit kan, passend maken.
Dapper deze blog en wat kan je toch schrijven zeg!
Grappig wat je schrijft Petrina. Ik heb vanmiddag je vlog bekeken en dacht toen ook: ‘dat past mooi bij mijn blog’. Je geeft mensen mooie handreikingen in het beter zorgen voor zichzelf en de kracht om uit de slachtofferrol te stappen.