Omgaan met het lijden van anderen
Misschien herinner je de ‘reclame’ van Sire uit 2010 nog wel. Hij was heftig genoeg om herinnerd te worden in ieder geval en had de titel: ‘ik ben er nog’.
In de reclame kwam een terminaal zieke in beeld, die eindigde met de zin ”Het is jammer dat ik niks meer van je heb gehoord.” Het werd al snel duidelijk dat een vriend van de zieke man, niets meer van zich lieten horen en dat hij daar erg mee zat. Hij was er immers nog, al wist hij niet voor hoelang.
Er waren er die zich stoorden aan de reclame en er waren er die het juist heel goed van Sire vonden aandacht te vragen voor dit maatschappelijk probleem. Want uit onderzoek blijkt dat één op de vier Nederlanders het contact met iemand met een dodelijke ziekte laten verwateren. Mensen weten niet goed raad met een dergelijke situatie en het was dan ook goed dat er via een forum ideeën konden worden uitgewisseld.
vrienden van ervoor en erna
Het probleem van mensen die afhaken raakt niet alleen terminaal zieke mensen, maar ook mensen die een partner verliezen door dood of scheiding en mensen met een chronische aandoening of plotselinge handicap. Zij kunnen erover mee praten dat er vrienden zijn van ‘ervoor’ en zij die ‘daarna’ overbleven/in hun leven kwamen.
Wat is het toch dat het voor sommigen zo lastig maakt met ziekte of verlies bij een vriend(in) of familielid om te gaan? En hoe ga je hier als getroffene goed mee om?
moeilijke emoties
Ten eerste denk ik dat bij de groep afhakers veel mensen zitten die zich geen raad weten met verdrietige emoties.
Wanneer mensen niet met hun eigen moeilijke gevoelens hebben leren omgaan, kan je niet van ze verwachten dat ze het wel met de jouwe kunnen… Hard maar waar. Het is als getroffene dan ook goed te beseffen dat het niet aan jou ligt, al is dat nog geen verzachting van het verdriet. Want wat kun je je in de steek gelaten voelen…
Ten tweede denk ik dat er ook groep mensen is die –in geval van ziekte- alleen in oplossingen kunnen denken. En je wellicht ook met deze oplossingen om de oren slaan. Zodra blijkt dat de toestand uitzichtloos is of chronisch, haken zij af. Noem het een beperkte manier van kijken.
onvermogen
Dan is er ook nog een groep die wel wil, maar die zo verlegen is met de situatie dat ze niet weten wat te doen. Niks meer laten horen is dan een makkelijke weg. Maar deze mensen zitten daar wel mee. Ze voelen zich schuldig.
Terwijl jij als getroffene alleen maar een arm om je heen zou willen hebben of een luisterend oor. Want je zit niet op oplossingen te wachten. Die mag de arts aandragen, als hij/zij ze al heeft.
Wat jij wil is de erkenning dat het goed is dat je er nog bent. Hoe beperkt je mogelijkheden ook zijn (geworden).
Eigenlijk is het heel simpel. Je wil dat ervan je gehouden wordt, hoe de omstandigheden ook zijn. Liefde is de sleutel waar woorden tekort schieten.
het gevoel er laten zijn
Mocht je iemand in een lastige positie lang niet hebben gesproken begin dan met een kaartje. En beter nog; ga eens langs. Ga erbij zitten en laat het er zijn. Hoe moeilijk je dat ook vindt. Dat eerlijk zeggen is al een goed begin want die ander begrijpt dat best en waardeert het wanneer je aangeeft dat je niet weet wat je moet zeggen. Vragen wat de ander nodig heeft is ook vaak fijn. En soms voel je spontaan wel aan dat die arm om de schouder welkom is.
Ik ben benieuwd naar jullie ervaringen op dit gebied. Wat heeft jou geholpen in een moeilijke tijd en wat vond je juist niet prettig? Hoe ben jij er voor een ander geweest? Laat het weten via de reactiemogelijkheid.
Ikzelf heb mij altijd het lijden van anderen aangetrokken, vooral na het overlijden van (toen nog) onze zoon van elf. Een paar jaar geleden overleed mijn pleegmoeder, daarna mijn eigen moeder- beide zusters van elkaar. Maar het meest trieste vond ik mijn eigen moeder, die na een kleine TIA langzamerhand achteruit ging. Ze woonde helemaal onder Roermond, dus vanuit Amersfoort een heel gedoe met het OV. En daar zat ze dan, voorover gebogen, met de krant voor haar neus. Alle vrolijkheid en levendigheid vloeide langzaam weg! Van dichtbij heb ik het lijden meegemaakt van mensen met kanker, dat werkelijk hartverscheurend was. Vorig jaar april overleed de moeder van mijn kinderen aan kanker, wat voor de weduwnaar nog steeds diep verdrietig is, maar ook voor mijn kinderen. Ik weet dat lijden nu eenmaal bij het leven hoort, maar er zijn gradaties, die ahw redelijk goed te aanvaarden zijn. En toch, je eigen kind, of je moeder zo zien lijden is onvoorstelbaar!
Bedankt voor je openhartige reactie Gerard. Ik ben diep onder de indruk van wat je beschrijft. Heel verdrietig. Je ouders zien aftakelen is al moeilijk maar je kind verliezen…Ik hoop dat jij/jullie wel steun uit je omgeving hebt ontvangen?
Heel mooie blog en herkenbaar! Wat voor mij waardevol is, is dat mensen bij je willen zijn, zonder persé te praten (gesprekken zijn voor mij erg vermoeiend, hoe graag ik ze ook voer). Afleiding dmv een spelletje. Of iemand die echt luistert, zonder dat je het gevoel hebt dat je alleen maar positief moet zijn.
Bedankt voor je reactie Maria, mooi voorbeeld. Jezelf kunnen zijn op zo’n moment is inderdaad heel belangrijk.
Goh Anne, wat een mooie blog. Er spreekt veel levenservaring uit en medemenselijkheid, zelfs voor mensen die dat juist zelf niet op kunnen brengen.
Herkenbaar als mensen zich terugtrekken als je het moeilijk hebt. Al is het ook aan jezelf om die aandacht te durven vragen. Want aan je redenen wil ik nog wel toevoegen is dat sommige mensen zich terugtrekken omdat ze denken dat iemand al zoveel aandacht en telefoontjes krijgt. En ze zich dus niet willen opdringen.
Het is een lastig iets. Vaak komt hulp uit onverachte hoek..Dankje voor het delen van je mensenkennis en oproep er meer voor elkaar te zijn!
Hoi Kristine, Bedankt voor je waardevolle aanvulling. Fijn dat je weer hier kwam lezen en je reageert zo trouw. Dat doet me goed.
Bedankt voor je reactie lief. Fijn dat jij destijds steun ontving van die vriendin en dat wij nu elkaar hebben.
Wat mij geholpen heeft is spontaniteit. Dat mensen spontaan even langskwamen. Of appten hoe het ging. Of een telefoontje eraan waagden (toen mij moeder in september overleed). Nu ik burn-out klachten heb, vind ik het niet zo leuk als mensen zeggen dat er licht aan het eind van de tunnel is. Ze vragen niet eens of ik “donkerte” ervaar. Nee dus. Ik ervaar ook geen tunnel. dat zeg ik natuurlijk niet want ik vind het al heel dapper als iemand wat liefs probeert te zeggen. Ook niet leuk is dat als ik me uitspreek ik de reactie krijg: “Lastig hoor, maar komt wel weer goed.” Wat Maree schrijft hierboven is herkenbaar en mooi. Mijn advies: probeer puur te zijn naar de ander toe maar vergeet ook jezelf niet. Kijk naar je eigen draagkracht.
Vervelend voor je Aritha, een burn-out is heftig. Ik wens je hierin echt de tijd/rust die je nodig hebt om te herstellen. Goed advies geef je want aan jezelf denken is nu noodzakelijk.
Mijn ervaring is dat alleen mensen die zoiets hebben meegemaakt, het echt begrijpen. Maar ook anderen zouden op zijn minst hun best kunnen doen door vragen te stellen, wat jij ook aangeeft. En niet met dooddoeners komen. Natuurlijk komt het ooit weer goed. Dat kan je zelf wel bedenken. Maar dat doet geen recht aan de situatie zoals die nu is.
Wanneer ik weer een pijnperiode heb (zoals nu) is het leven niet veel meer dan overleven. Dan zit je er middenin en dat is drie keer niks!
“Eigenlijk is het heel simpel. Je wil dat ervan je gehouden wordt, hoe de omstandigheden ook zijn. Liefde is de sleutel waar woorden tekort schieten”. Hier beschrijf je voor mij wel de kern!
Mijn moeder overleed aan kanker en zelf kreeg ik het in 2015 en na mijn 3e chemo overleed totaal onverwacht mijn vader aan een hersenbloeding. Mijn ervaring is dat voor sommige mensen de confrontatie met lijden te moeilijk is. Ik zag de ander opgelucht ademhalen als ik zei dat ’t wel goed ging.
Zodra ik klaar was met de behandelingen leken mensen het steeds meer te vergeten en dat voelt nog steeds heel eenzaam soms. Want ik wil niet steeds aandacht vragen, maar de verwerking van alles begint pas na de behandelingen.
Gelukkig ben ik niet ongeneeslijk ziek nu en wie weet blijft het weg, dus ik heb geen ervaring met terminaal zijn, zoals je schreef. Maar ik weet van mijn moeder dat dat een hele eenzame weg is die ik nooit hoop mee te maken.
Dank je voor je eerlijke reactie Heleen. Gelukkig is de ziekte weg, maar de verwerking…wat je zegt. Ik proefde het vooral in jouw blog mbt de rugpijn. Die angst blijft en dat snap ik. Je blijft toch op je hoede. Mijn moeder is ook weggerukt uit ons leven door kanker. Ik noem die ziekte een ‘massamoordenaar’ want wat komt het toch veel voor!
Dat je er geen aandacht voor durft vragen herken ik wel. Wat ik heb is chronisch en daar ben je op gegeven moment ook over uitgepraat. Wanneer iemand door durft vragen ‘hoe gaat het ècht of hoe is het pijnniveau nu?’ kan ik dat zeer waarderen.
Ik vind het zo dapper dat je hierover schrijft (en over wel vaker dit soort gevoelige onderwerpen!) Ik leef heel erg in het hier en nu en zet daarom niet zo vaak dingen echt op een rijtje (denk ik, ofzo) maar na een aantal jaren ziekte kwam ik er natuurlijk ook wel achter dat het niet vanzelfsprekend is dat mensen hiermee om kunnen gaan. Ik kan niet zo goed verwoorden wat ik graag van die mensen (die ik tegenkom in het leven) zou willen. Ik ervaar meestal wel of het ‘goed zit of niet’. Of mensen echt luisteren, echt meeleven, me serieus nemen of niet. Dat laatste vind ik ook wel belangrijk. Vooral omdat ik leef met een ziekte zonder diagnose. (In mijn geval zou ik nog aan jouw rijtje toe kunnen voegen: mensen die je zwakheid, ziekte of tekortkoming niet aan willen nemen als waarheid en graag eigenwijs hun eigen conclusies trekken. Al heb ik idd ook mensen in mijn omgeving die wel willen maar het gewoon moeilijker vinden om ermee om te gaan. Ik vind dit niet zo erg, ik zie dat ze proberen). Verder is het idd heerlijk, wat Maria zegt, wanneer mensen begrijpen dat je weinig energie hebt en dat dan een spelletje of film kijken vaak veel fijner is dan de hele tijd praten. Ik persoonlijk heb ook vaak geen zin om te praten over mijn ziek zijn, maar juist over andere dingen. Ik ben veel meer dan alleen ziek! Maar dit zal ook vast met de lange duur van mijn ziek zijn te maken hebben;). Tot slot. Soms kan ik weinig goeds vinden in dit hele ziek zijn gebeuren van mij maar één ding weet ik zeker: Ik weet wel weer een beetje beter wat een ander mens in nood nodig heeft. Dus nu maar hopen dat die tijd ooit weer gaat komen, dat ik er ook weer eens voor een ander mag gaan zijn!
Bedankt voor je aanvulling Miriam. Dat wel/niet serieus genomen worden stond er nog niet bij en is wel heel belangrijk. Dat weet ik uit ervaring.
Voor jou hoop ik ook dat jouw wens in de laatste zin vervuld zal worden. Tot die tijd ben ik wel heel blij met ons schriftelijke contact. In die zin ben jij er wel voor de ander, in dit geval mij;-) ThanX!
Mooie blog zeg! Ik heb er zeker wat aan. Dankjewel!!!!
Fijn!
gooi dit please op ff, voor al die fake heppiedeppeppies, would you 😀
Deze blog heeft al op FF gestaan. Duik maar even in mijn blogarchief, dan kom je hem tegen.